türk silahlı kuvvetleri genelkurmay başkanlığı ne demek?

Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerini komuta eden Çankaya, Ankara'daki en üst düzey askerî birim. Genelkurmay Başkanı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 117. Maddesi gereğince Türk Silahlı Kuvvetlerinin komutanı olarak Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Görevlerinden dolayı Millî Savunma Bakanlığına karşı sorumludur.¹ Genelkurmay Başkanlığı binası, 29 Ekim 1931'de (Cumhuriyetin 8. yılında) Atatürk'ün katıldığı bir törenle açılmıştır. Mevcut Genelkurmay Başkanı, 9 Temmuz 2018'den beri Orgeneral Yaşar Güler'dir.

Görevleri

Genelkurmay Başkanı, Silahlı Kuvvetler Komutanıdır ve şu görevleri yerine getirir:

Savaşta Başkomutanlık görevini Cumhurbaşkanı adına yerine getirme²
Silahlı Kuvvetlerin savaşa hazırlanmasında personel, istihbarat, harekât, teşkilat ve eğitim hizmetlerine ilişkin ilke, öncelikler ve ana programların tespiti³
Yapılacak uluslararası anlaşma ve antlaşmaların askerî yönlerinin tayininde ve uygulama esaslarının tespitinde mütalaa verme; gerektiğinde bu toplantılara katılma veya temsilci gönderme⁴

Görev süresi

Genelkurmay Başkanlarının görev süresi 4 yıldır. Kara Harp Okulu, 1962 ayaklanması ile 1963 ayaklanmasına katıldığı için 1963 ve 1964 yıllarında mezun verememiştir. Bunun etkisi de 2000'li yıllardaki komuta kademesine yansımış, komutanlar yaş haddine takıldığı için görevlerinde daha kısa kalmışlardır. Genelkurmay Başkanlığını Yaşar Büyükanıt ve İlker Başbuğ iki sene yürütmüştür. Sonraki Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner, görevini üç yıl boyunca sürdürecek ve 2013'ten sonra yaş haddi sorunu ortadan kalkacaktı. Ama Orgeneral Işık Koşaner Balyoz darbe planı tutuklamalarına karşı tepki göstermek için 29 Temmuz 2011 tarihinde üç gün sonra yapılacak Türk Silahlı Kuvvetleri Yüksek Askerî Şûra öncesi görevli tüm kuvvet komutanları ile birlikte istifa etti. Aynı gün tüm kuvvet komutanlarının istifası üzerine en kıdemli Orgeneral Necdet Özel önce Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanvekilliğine, 4 Ağustos 2011 tarihinde de asaleten Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı. Orgeneral Necdet Özel'in emekli olmasının ardından 4 Ağustos 2015 tarihinde yapılan Yüksek Askerî Şûra'da Orgeneral Hulusi Akar Genelkurmay Başkanı oldu.⁵ 2018 yılında Cumhurbaşkanı Kararı ile Genelkurmay Başkanlığına, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Güler atandı.⁶

J başkanlıkları

J başkanlıkları, Genelkurmay karargâhında bulunur ve Genelkurmay II. Başkanına bağlıdır. Bu birimler, Türk Silahlı Kuvvetlerinin "beyin takımı" olarak bilinir; en kritik ve önemli karargâh görevlerindendir.⁷ Kadroları korgeneral/koramiraldir. Bu başkanlıklar ve başkanları aşağıdaki gibidir:

18 Ağustos 2022 itibarıyla

№	Başkanlık	Başkan
J1	Genelkurmay Personel Başkanlığı	Hava Tümgeneral Orhan Gürdal
J2	Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı	Hava Korgeneral İsmail Günaydın
J3	Genelkurmay Harekât Başkanlığı	Tümgeneral İlkay Altındağ
J4	Genelkurmay Lojistik Başkanlığı	Tümgeneral Fedai Ünsal
J5	Genelkurmay Genel Plan ve Prensipler Başkanlığı	Tümamiral Mustafa Kaya
J6	Genelkurmay Muhabere Elektronik ve Bilgi Sistemleri Başkanlığı	Tuğgeneral Hasan Basri Erkuzu

Türkiye'nin savunma organizasyonu

1 No'lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre Genelkurmay Başkanı ile Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları Millî Savunma Bakanına ayrı ayrı bağlı ve sorumludur.⁸